ADASPTACJA DZIECKA W PRZEDSZKOLU

 

  Jak ułatwić dziecku adaptację w przedszkolu?

      Pójście do przedszkola to pierwszy krok w dorosłe życie każdego malucha. Tylko, czy każde dziecko jest gotowe na ten krok?

Nawet jeśli jest wyjątkowo zdolne, czy poradzi sobie emocjonalnie z taką zmianą?

       Adaptacja przedszkolna nie dotyczy wyłącznie dziecka, obejmuje także jego rodziców. Dzieciom jest łatwiej, jeśli rodzice są gotowi wspierać ich na danym etapie rozwoju, jakim jest okres przedszkolny. Rozpoczęcie edukacji przedszkolnej to zazwyczaj bardzo ważna zmiana dla dziecka.

       Wymaga ona odpowiedniego czasu i warunków. U większości dzieci okres ten trwa od kilku dni nawet do kilku miesięcy. O jego rzeczywistej długości decyduje wiele czynników, takich jak dojrzałość emocjonalna konkretnego dziecka, sposób, w jaki do tej pory funkcjonowało, jak również postawa rodziców w tym początkowym okresie. W wyjątkowych sytuacjach, gdy występują duże trudności adaptacyjne, należy zastanowić się nad skorzystaniem z fachowej pomocy np. psychologa lub przesunięciem edukacji przedszkolnej dziecka na czas, gdy malec będzie bardziej dojrzały i gotowy na takie zmiany. Przyjście do przedszkola to przełom w życiu dziecka i oznacza konieczność przystosowania się do zmian    w wielu aspektach. 

Są to:

• przezwyciężenie naturalnego stresu adaptacyjnego,
• pierwsze dłuższe rozstanie z rodzicami i domem,
• pokonanie niepewności przed nieznanym,
• poznanie nowego miejsca i jego zwyczajów,
• podporządkowanie się regułom obowiązującym w przedszkolu,
• konieczność radzenia sobie w nowych warunkach,
• poznanie nowych, dorosłych osób, które będą się nim opiekować,
• przebywanie w dużej grupie rówieśników,
• podjęcie i sprostanie nowym zadaniom edukacyjnym.

     Poważniejsze problemy z adaptacją mogą dawać objawy także w domu. Może ulec zmianie zachowanie dziecka - staje się ono bardziej pobudzone, zbuntowane, mogą pojawić się problemy z apetytem, może zacząć moczyć się  w nocy czy wstrzymywać wypróżnianie, reagować silnym lękiem przy każdej próbie rozstania z dzieckiem.

Dlaczego dziecko broni się przed przedszkolem?

     Z perspektywy dziecka pierwsze rozstanie nigdy nie jest łatwe. Pobyt w przedszkolu wiąże się z rozłąką z rodzicami, dziecko przeżywa rozstanie, co jest naturalne i świadczy o istniejącej więzi emocjonalnej z rodzicami. Pierwsze prawdziwe rozstanie z pewnością wywołuje reakcję żalu i smutku.

 

• Obawia się tego, czego nie zna.
• Małe dziecko emocjonalnie wciąż jest zależne od rodziców, oni są oparciem we wszystkich sprawach, oddzielone od nich traci poczucie bezpieczeństwa, stąd często płacz na sam widok nauczycielki, która kojarzy się z utratą bezpieczeństwa.
• Wiele trzylatków ma jeszcze kłopoty z porozumiewaniem się słownym (nauczycielka nie zawsze zrozumie swoistą mowę dziecka, inaczej tłumaczy, inaczej uspokaja).
• Problemem mogą być umiejętności związane z samoobsługą np. korzystanie z łazienki.
• Czasem dziecko nie potrafi poprosić o pomoc.
• Czasem nie potrafi ładnie jeść, ma swoje nawyki związane z jedzeniem.
• Poczucie czasu-nie rozumieją co to znaczy kilka godzin, wiedzą tylko, że czekają bardzo długo, dlatego chcą skrócić ten czas np. zadzwoń do mamy, odprowadź mnie do domu
• To rozstanie na dużą część dnia i powtarza się codziennie.
• Czasem wystarczy, że jest inaczej niż w domu.

 

Jak pomóc dziecku w pierwszych, trudnych dniach pobytu w przedszkolu

  (rada dla rodziców)

• Spróbujmy przekonać dziecko, że przedszkole to fajne miejsce.
• Odbierajmy dziecko z przedszkola nieco wcześniej (bardzo stresująca jest dla dziecka sytuacja, gdy większość dzieci już poszła do domu).

       

  Rodzicu pamiętaj!

• To normalne reakcje na stres.
• Aby im zaradzić spędzaj z dzieckiem dużo czasu wieczorem i w weekendy.
• Trudności w przystosowaniu się mają różny stopień i różny czas trwania. Każde dziecko jest inne i w inny sposób reaguje na nowość.
• Jeśli będzie dobrze przygotowane, przyzwyczajenie się do nowej sytuacji będzie łatwiejsze.

 

Jak przygotowywać dziecko zanim pójdzie do przedszkola?

 

1. Nie wzbudzajmy w dziecku żadnej niepewności z powodu pójścia do przedszkola, ponieważ to wywołuje u dziecka stres!

2. Porozmawiajmy ze znajomym dzieckiem, które lubi chodzić do przedszkola w obecności naszej pociechy. Zaprośmy je do wspólnej zabawy.

3. Czytajmy dziecku opowiadania, w których bohaterowie chodzą do przedszkola.

4. Oglądnijmy wspólnie z naszym dzieckiem w telewizji ciekawy i wesoły program o przedszkolu. Dodajmy pozytywny komentarz.

5. Zapoznajmy dziecko z przedszkolem, pokażmy mu ogród, salę zabaw, poznajmy je z przyszłą wychowawczynią.

6. Przedstawmy przedszkole jako miejsce pełne zalet: nowi koledzy i koleżanki, nowe zabawki, wspólne zabawy, itd.

7. Ucz dziecko samodzielności !!!

- sygnalizowania potrzeb, proszenia o coś, pytania jeśli czegoś nie wie,

- załatwiania potrzeb fizjologicznych w toalecie,

- ubierania się i rozbierania,

- wycierania nosa,

- mycia rąk i zębów,

- ćwicz koordynację ruchową (wchodzenie i schodzenie po schodach, drabinkach, korzystanie z huśtawki),

- bawienia się, gdy obok jest drugie dziecko.

 

Czego rodzice nie powinni robić?

1. Straszyć dziecka przedszkolem!

2. Okazywać zdenerwowanie lub żal z powodu pójścia dziecka do przedszkola.

3. Reagować zirytowaniem na płacz i smutek dziecka rano po obudzeniu lub przed wejściem do sali. 

4. Budzić dziecko na tak zwaną ostatnią chwilę.

5. Odprowadzać dziecko do przedszkola w pośpiechu, ponieważ powoduje to   niewłaściwe emocje.

6. Przeciągać pożegnania w szatni, ale też bez zbędnego pośpiechu.

7. Mówić nieprawdy, np. odbierzemy ciebie przed podwieczorkiem.

8. Ulegać we wszystkim dziecku i pozwalać decydować o wielu sprawach.

9. Wnosić dziecka na rękach lecz wprowadzać za rękę.

10. Zabierać dziecko do domu jeżeli płacze- za drugim razem będzie jeszcze trudniej.

11. Zaglądać do sali po pożegnaniu, aby sprawdzić czy dziecko się bawi.

12. Wymuszać na dziecku, aby zaraz po przyjściu do domu opowiadało jak było w przedszkolu.

13. Rozmawiać przy dziecku o jego adaptacji do warunków przedszkolnych, jeżeli nie może ono się do nich przystosować.

14. Obiecywać : „Jak pójdziesz do przedszkola to dostaniesz prezent.”

 

Kiedy dziecko już pójdzie do przedszkola, jak ułatwić okres przejściowy?

 

• Nie przekupuj dziecka. Nie obiecuj prezentów jeśli zostanie i przestanie płakać. Możesz obiecać wspólne spędzenie czasu po powrocie.
• Nie wymuszaj na dziecku aby od razu opowiadało co się wydarzyło w przedszkolu.
• Nie urządzaj śledztwa na temat np.. jedzenia
• Mamo - jeśli dziecko przy rozstaniu bardzo rozpacza, postaraj się aby przez kilka dni zaprowadzał je tata lub babcia, ciocia. Czasami rozstanie    z nimi jest mniej bolesne. Dziecko musi mieć obok stabilnego dorosłego, który mu pokaże i powie, że wszystko jest w porządku.
• Dbaj o odpowiedni strój, wygodny, dostosowany do pogody, nie utrudniający zabawy.

Rozłąka

          Pierwszym krokiem mierzenia się z rozstaniem jest uprzednie przygotowanie dziecka. Następnie wybuch protestu u dziecka (zdrowy sposób na poradzenie sobie z rozstaniem). Trzeci krok to obietnica powrotu, („wrócę po ciebie”), której złożenie i dotrzymanie należy przypomnieć po przyjściu do przedszkola. To są fundamenty zaufania na przyszłość.

Jak rodzice mogą przygotować się do pójścia dziecka do przedszkola?

Rodzicu pamiętaj!

• Przedszkole ma pomóc dziecku w oswojeniu się z sytuacją, że nie zawsze musi być             z mamą, poradzeniu sobie w życiu poza ramami rodziny.
• Pomyśl czego najbardziej się boisz, pozbądź się tych lęków, abyś świadomie bądź nieświadomie nie przekazywał ich dziecku.
• Spokojny rodzic, to spokojne dziecko.
• Nie rozmawiaj np.. z babcią, ciocią o trudnościach dziecka w jego obecności, nie mów, że sobie nie radzi.
• Nie wypowiadaj się negatywnie o nauczycielkach przy dziecku.
• Nie czuj się winny, że zostawiasz dziecko w przedszkolu.

 Pamiętaj!

      Przeciętny trzylatek jest gotowy, aby pozostawać dłużej pod opieką osób trzecich. Dziecko na pewno sobie poradzi, jeśli Ty  mu w tym pomożesz. Wyjście z domu może być ekscytującym wejściem w nowy świat, ale niesie ze sobą poczucie straty. Przekaż mu swój spokój i pewność, że jest na tyle duże, że może bawić się w przedszkolu z rówieśnikami.

   

Agnieszka Ruszczyk

                                                                                                          Nauczyciel Wychowania Przedszkolnego